Zeatin: Giải pháp thúc đẩy phân chia tế bào và chậm lão hóa cho cây trồng

Tổng quan về Cytokinin Zeatin

Cytokinin Zeatin (hay còn gọi là Hydroxyene Adenine) là một chất điều hòa sinh trưởng tự nhiên có hoạt tính sinh học cao, thuộc nhóm cytokinin có nguồn gốc từ adenine. Zeatin được phát hiện lần đầu tiên từ phấn hoa ngô và hiện nay được sử dụng rộng rãi để thúc đẩy sự phát triển tế bào, làm chậm quá trình lão hóa và tăng cường khả năng chống chịu của cây trồng.

• Công thức phân tử: C₁₀H₁₃N₅O
• Trọng lượng phân tử: 219,24 g/mol
• CAS: 1637-39-4

Tính chất vật lý và hóa học của Cytokinin Zeatin

Zeatin tồn tại dưới dạng tinh thể màu trắng với nhiệt độ nóng chảy từ 209-213°C. Chất này dễ hòa tan trong methanol và ethanol, nhưng không tan trong nước và acetone. Zeatin khá ổn định khi lưu trữ ở nhiệt độ thường, tuy nhiên, cần bảo quản trong điều kiện khô ráo và mát mẻ để đảm bảo hiệu quả sử dụng lâu dài.

Công dụng sinh lý của Cytokinin Zeatin trong cây trồng

Zeatin mang lại nhiều lợi ích sinh lý cho cây trồng, nhờ các tính năng đặc biệt của một cytokinin tự nhiên:

• Kích thích phân chia tế bào: Zeatin hỗ trợ quá trình phát triển của cây thông qua việc kích thích phân chia tế bào.
• Ngăn chặn phân hủy diệp lục và protein: Làm chậm quá trình lão hóa tự nhiên của cây, giúp cây giữ màu xanh tươi lâu hơn.
• Tăng khả năng kháng bệnh và chống chịu stress: Zeatin giúp cây tăng cường khả năng chịu lạnh, hạn, sâu bệnh và các điều kiện bất lợi khác.
• Tăng cường quang hợp: Zeatin thúc đẩy sự hình thành diệp lục, làm cho lá cây có màu xanh đậm và tăng cường quá trình quang hợp.

Ứng dụng kỹ thuật của Cytokinin Zeatin trong canh tác cây trồng

1. Thúc đẩy nảy mầm và tăng tỷ lệ sống của cây con

• Lúa: Ngâm hạt với dung dịch Zeatin nồng độ 0,0067-0,01 mg/L trong 36 giờ, sau đó phun dung dịch 0,0017 mg/L vào các giai đoạn cây con, xanh, khởi động và làm đầy hạt để tăng sự phát triển, thúc đẩy đậu quả và nâng cao năng suất.

• Nhân sâm: Ngâm hạt nhân sâm trong dung dịch Zeatin 0,025 mg/L trong 48 giờ giúp kích thích nảy mầm sớm, cải thiện tỷ lệ sống của cây.

2. Điều hòa sinh trưởng và tăng năng suất

• Cà chua: Phun dung dịch Zeatin 0,003-0,016 mg/L ba lần vào các thời điểm 7 ngày trước khi ra hoa, trong giai đoạn ra hoa và 7 ngày sau khi ra hoa giúp tăng tỷ lệ đậu quả, cải thiện chất lượng và tăng năng suất từ 6,59% đến 18,75%.

• Cam quýt: Phun 0,0033-0,005 mg/L vào các giai đoạn ra hoa sớm, quả non và quả phát triển, ba lần với khoảng cách 10 ngày để tăng sản lượng, bảo quản hoa và quả, và nâng cao chất lượng.

• Đậu nành: Phun 0,001-0,0012 mg/L trong suốt thời kỳ sinh trưởng giúp cải thiện sự hình thành diệp lục, tăng hàm lượng protein và chất lượng đậu nành, đồng thời tăng cường khả năng kháng bệnh.

3. Cải thiện chất lượng và bảo quản cây trồng

• Dưa chuột: Phun dung dịch Zeatin 0,02-0,025 mg/L 2-3 lần ở giai đoạn cây con giúp cây phát triển mạnh, lá xanh đậm và tăng khả năng kháng bệnh.

• Nho: Phun Zeatin 0,025-0,04 mg/L vào tai nho 5 ngày trước khi ra hoa, 3 ngày và 10 ngày sau khi ra hoa giúp tăng hàm lượng đường trong quả, giảm hàm lượng axit hữu cơ và nâng cao chất lượng nho.

• Cải xoăn: Phun 0,001-0,0012 mg/L 3 lần ở giai đoạn hoa hồng giúp tăng trọng lượng tươi, thúc đẩy sinh trưởng và nâng cao sản lượng.

4. Tăng cường sức đề kháng và chống chịu sâu bệnh

• Ngọn đuốc: Phun dung dịch Zeatin 0,0033-0,005 mg/L thúc đẩy sự phát triển, tăng cường quá trình quang hợp và hỗ trợ sự phát triển của chồi mới.

• Nấm: Phun 0,001 mg/L Zeatin trong giai đoạn chồi giúp tăng năng suất quả thể nấm hương, nâng cao chất lượng nấm.

Hướng dẫn sử dụng Cytokinin Zeatin trong nông nghiệp

Nồng độ sử dụng cho từng loại cây trồng

• Cà chua: 0,003-0,016 mg/L vào các thời điểm trước, trong và sau khi ra hoa.
• Cam quýt: 0,0033-0,005 mg/L vào các giai đoạn ra hoa, quả non và quả phát triển.
• Dưa chuột: 0,02-0,025 mg/L trong giai đoạn cây con.
• Nho: 0,025-0,04 mg/L vào các thời điểm trước và sau khi ra hoa.
• Cải xoăn: 0,001-0,0012 mg/L trong giai đoạn hoa hồng.
• Nhân sâm: 0,025 mg/L ngâm hạt trước khi trồng.

Thời điểm và kỹ thuật phun

Zeatin nên được phun vào buổi sáng hoặc chiều mát để tránh ánh sáng mạnh làm giảm hiệu quả. Thời gian giữa các lần phun thường là 7-10 ngày, tùy thuộc vào loại cây trồng và giai đoạn sinh trưởng.

Các lưu ý khi sử dụng Cytokinin Zeatin

• Bảo quản: Sản phẩm cần được bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp để giữ hiệu quả.
• An toàn: Đảm bảo xử lý đúng cách các thùng chứa sau khi sử dụng để tránh ô nhiễm nguồn nước và thực phẩm.
• Không trộn với dung dịch kiềm mạnh: Zeatin có thể bị giảm hiệu quả khi tiếp xúc với các hóa chất kiềm.

Kết luận

Cytokinin Zeatin là một trong những chất điều hòa sinh trưởng mạnh mẽ, giúp cây trồng phát triển nhanh chóng, tăng năng suất và khả năng chống chịu với môi trường khắc nghiệt. Việc ứng dụng Zeatin đúng cách không chỉ giúp nông dân nâng cao sản lượng mà còn cải thiện chất lượng nông sản, đáp ứng nhu cầu canh tác hiệu quả và bền vững.